سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران
معرفی سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران
سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران مؤسسه ای آموزشی، پژوهشی، علمی و خدماتی است که اساسنامه آن به تصویب مجلس شورای اسلامی رسیده است و ریاست عالیه آن با رئیس جمهور است. شکل گیری رسمی کتابخانه ملی به سال ۱۳۱۶ بازمی گردد. در سال ۱۳۵۸ مرکز خدمات کتابداری و در سال ۱۳۷۸ سازمان مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی در کتابخانه ملی ادغام شدند و سرانجام در سال ۱۳۸۱ با تصویب شورای عالی اداری، کتابخانه ملی و سازمان اسناد ملی با هم ادغام شدند و سازمان فعلی شکل گرفت. اکنون این سازمان با چهار معاونت، معاونت کتابخانه ملی، معاونت اسناد ملی (آرشیو)، معاونت پژوهش و دیجیتال و معاونت توسعه مدیریت و منابع انسانی، در دو ساختمان «کتابخانه ملی ایران» و «گنجینه اسناد ملی ایران» فعالیت می کند.
ساختمان جدید کتابخانه ملی، در هشت طبقه و حدوداً ۹۷۰۰۰ متر مربع زیربنا ساخته شده است. این کتابخانه دارای نه تالار می باشد که به تفکیک موضوع به شرح زیر می باشند:
- تالار خوارزمی (نسخ خطی، کتب نفیس، مرقعات)
- تالار خواجه نصیر (پیایند ها)
- تالار کمال الدین بهزاد (منابع غیر کتابی)
- تالار ابن ندیم (مرجع و کتابشناختی)
- تاار رازی (علوم و فنون)
- تالار رودکی (ویژه نابینایان و معلولان)
- تالار ابن سینا (علوم انسانی)
- تالار فارابی (علوم اجتماعی و هنر)
- تالار سهروردی (ایران شناسی و اسلام شناسی)
ساختمان بخش دیگر سازمان یعنی گنجینه اسناد ملی که در سال ۱۳۸۱ افتتاح گردیده، در زمینی به مساحت ۷۵۰۰ متر مربع احداث شده است و دارای ۳۶۰۰۰ متر مربع زیربنا در ۱۷ طبقه می باشد. سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران علاوه بر تهران دارای ۱۲ دفتر استانی است که این شعب عبارت اند از:
آذربایجان شرقی، اصفهان، بوشهر، خراسان رضوی، سیستان و بلوچستان، فارس، کرمان، گیلان، همدان و یزد
مجموعه کتابخانه دارای موزه ای تحت عنوان “موزه کتاب و میراث مستند ایران” می باشد که به منظور نمایش عمومی و معرفی بخشی از آثار و منابع شاخص کتابی و غیرکتابی این سازمان در محل ساختمان کتابخانه ملی، به تاریخ ۲۴ بهمن ۱۳۹۴ با حضور شخصیت‌های برجسته کشور، توسط معاون اول ریاست جمهوری افتتاح شد.براساس آمار اعلام شده توسط معاونت کتابخانه ملی سازمان اسناد و کتابخانه ملی، تعداد منابع کتابخانه ای مختلف موجود در مخازن این کتابخانه تا نیمه خردادماه سال ۱۳۸۸ به شرح زیر اعلام شده است:
بر این اساس تعداد یک میلیون و ۸۶۱ هزار و پانصد جلد منابع کتابی در کتابخانه ملی نگهداری و اطلاع رسانی می شود که از این تعداد یک میلیون و ۳۱۱ هزار و پانصد جلد آماده اطلاع رسانی و حدود ۵۵۰ هزار جلد شامل ۳۰۰ هزار جلد کتاب فارسی و ۲۵۰ هزار جلد کتاب لاتین در مرحله ساماندهی است.
همچنین بیش از ۱ میلیون ماده از ۷۰ نوع منابع غیر کتابی از جمله عکس و پایان نامه در مخازن کتابخانه ملی نگهداری می شود. بیش از ۴ میلیون شماره نشریه در ۱۴۰ هزار و ۶۱۹ مجلد در بخش پیایندهای این کتابخانه نگهداری می شود که از این تعداد ، ۲۴ هزار و ۹۹۷ جلد انواع نشریات لاتین و عربی است.
منابع موجود در کتابخانه کودک و نوجوان کتابخانه ملی نیز بیش از ۱۰۵ هزار جلد است که تعداد ۱۱۶۳ نسخه منابع سمعی و بصری مختص کودکان از جمله آنها است.
همچنین در کتابخانه نابینایان کتابخانه ملی نیز بیش از ۱۶ هزار عنوان کتاب گویا شامل نوار کاست و لوح فشرده، حدود هزار عنوان کتاب بریل و ۷۷۵ جلد نشریه برای استفاده نابینایان و کم بینایان نگهداری می شود.
۵۵ هزار جلد کتاب نیز در گنجینه کتب خطی و نادر کتابخانه ملی نگهداری می شود که از این تعداد ۲۸ هزار و ۱۵۸ نسخه خطی و بیش از ۲۶ هزار نسخه چاپ سنگی و چاپ سربی قدیمی است.
بخش ایران شناسی و اسلام شناسی کتابخانه ملی کشورمان نیز بیش از ۶۰ هزار جلد کتاب و ۲۳۰۰ عنوان پایان نامه و ۶۰۰۰ جلد نشریه برای استفاده ایران شناسان و اسلام شناسان به زبان های غیر فارسی و عربی جمع آوری کرده است.
کاربران سایت کتابخانه سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران می توانند از آدرس زیر به جستجو در میان کتاب های موجود در این کتابخانه بپردازند:
http://opac.nlai.ir/opac-prod/index1.jsp
آشنایی بیشتر:
