تعریف:
تعبیر سواد اطلاعاتی را نخستین بار پل ژوکروفسکی به‌کار برد. وی در طرح پیشنهادی خود به کمیسیون ملی علوم کتابداری و اطلاع‌رسانی (ان.سی.ال.آی.اس.) ایالات متحده در ۱۹۷۴، به تبیین اهداف دستیابی به سواد اطلاعاتی پرداخت. او کسی را دارای سواد اطلاعاتی می‌داند که برای استفاده از منابع اطلاعاتی آموزش دیده باشد و بتواند با استفاده از اطلاعات مسائل خود را حل کند (منبع: دایره المعارف کتابداری و اطلاع‌رسانی)
تعریف سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی عبارت است:از دانش، رفتارها و مجموعه مهارت‌های مورد نیاز برای تشخیص زمان و نوع اطلاعات مورد نیاز، نحوه و محل دستیابی به آن اطلاعات، نحوه ارزیابی اطلاعات از دید انتقادی و سازماندهی اطلاعات پس از دست‌یافتن به آن و همچنین نحوه استفاده اخلاقی از اطلاعات به‌دست آمده. |
مفهوم سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی فراتر از فن‌آوری‌های اطلاعاتی و ارتباطی، و یادگیری، تفکر انتقادی و مهارت‌های تفسیری فراتر از مرزهای آموزشی و حرفه‌ای است. سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی شامل همه انواع منابع اطلاعاتی، اعم از منابع شفاهی، چاپی و دیجیتال می‌شود.(منبع: یونسکو-فارسی)
کاربران سواد اطلاعاتی:
۱٫ تمام اعضای جامعه
۲٫ پژوهشگران در هر رده ای از تحقیق
۳٫ برای معلمان (مدرسه و دانشگاه)
۴٫ برای کارآفرینان و توسعه دهندگان کسب و کارها
۵٫برای دانش آموزان، دانشجویان
۶٫ برای مهندسان صنایع و واحدهای تحقیق و توسعه
۷٫کتابداران که به عنوان رهبران و معلمان سواد اطلاعاتی و رسانه ای محسوب می شوند.
ضمناً سواد اطلاعاتی می تواند برای هر رشته ی تخصصی بخش هایی مخصوص به خود داشت باشد یعنی برای دانشجوی مهندسی بخش هایی از مهارت ها و یادگیری ها میتواند متفاوت باشد با دانشجوی زبان عربی یا جغرافیا لذا سواد اطلاعاتی به عنوان یک زیر ساخت مطرح است و لازم است در حوزه های تخصصی با جزئیات بیشتر مطرح شود.
| با دوره های آموزشی یابش – سواد اطلاعاتی و رسانه ای- را حرفه ای و کاربردی فراگیرید! |
فواید و مزایای یادگیری سواد اطلاعاتی و رسانه ای:
۱٫ توانایی پیدا کردن اطلاعات مورد نظر و مفید در میان حجم انبوه از اطلاعات
۲٫ شناخت ابعاد و مرزهای فضای مجازی
۳٫ توانایی تشخیص منابع با کیفیت از منابع جعلی
۴٫ کمک به کارآفرینی و ایجاد شغل (همانند آنچه در سند مربوطه تصویب شده است) و نیز کمک به رهبران کارآفرین
۵٫ شناخت منابع مستقر در وب پنهان
۶٫ کمک به فرآیند تولید اطلاعات مفید و مثمر مبتنی بر حل مسئله (در مقالات، کتب و …)
۷٫ شناخت انواع محمل های اطلاعاتی و برنامه ریزی استراتژی کشف و استخراج اطلاعات از منابع وب
۸٫ کمک به حل مسئله در صنایع و بویژه واحد های تحقیق توسعه در کارخانجات
| منابع مطالعاتی و آموزشی سواد رسانه ای و اطلاعاتی را مطالعه کنید ! |
توضیحات بیشتر:
سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی در دنیایی به‌شدت جهانی‌شده، به هم وابسته و دیجیتال از حقوق پایه انسانی به حساب می‌آید و باعث ترویج هر چه بیشتر و تحکیم انسجام اجتماعی می‌شود و شکاف میان کشورها و افراد غنی را از نظر اطلاعاتی با کشورها و افرادی که در فقر اطلاعاتی‌اند از بین می‌برد. سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی، افراد را به دانش کارکردهای رسانه‌ها و نظام‌های اطلاعاتی و شرایط فعال‌سازی این کارکردها مجهز و به واسطه آن افراد را توانمند می کند.
سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی با یادگیری مادام‌العمر ارتباطی نزدیک دارد. یادگیری مادام‌العمر به جوامع، افراد و ملت‌ها این امکان را می‌دهد که اهدافشان را تحقق بخشند و از فرصت‌های در حال ظهور در فضای رو به تکامل جهانی، بهترین استفاده را به نفع همه و نه فقط تعداد کمی از افراد بهره بگیرند. یادگیری مادام‌العمر به افراد و مؤسسه‌های آنها امکان رفع مشکلات و رویارویی با چالش‌هایی را می‌دهد که در حوزه فن‌آوری، اقتصادی و اجتماعی دارند تا به واسطه آن ناکامی‌ها را برطرف و برای رفاه حال همه افراد تلاش کنند.
زیر چتر جوامع در حال ظهور دانش‌بنیاد، ما دولت‌ها، سازمان‌های بین دولتی و سازمان-ها و مؤسسه‌های خصوصی را تشویق می‌کنیم تا در همه سطوح محلی، منطقه‌ای، ملی و بین‌المللی، سیاست‌ها و برنامه‌هایی را در جهت حمایت از سواد اطلاعاتی و رسانه‌ای و ارتقا آن و یادگیری مادام‌العمر برای همه ترویج کنند. به این واسطه، نهادهای یادشده برای تحقق اهداف بیانیه هزاره سازمان ملل و اجلاس سران جامعه اطلاعاتی، به نحو مؤثری پایه‌ریزی خواهند کرد.
منبع: یونسکو-فارسی
قوانین پنج گانه ی سواد اطلاعاتی و رسانه ای
