ابزارهای ایده یابی پژوهشی (انتخاب موضوع)

روش های انتخاب موضوع برای پژوهش

آغاز یک پژوهش با احساس نیاز و در راستای رفع یک مشکل اتفاق می‌افتد. در مرحلۀ بعد، احساس نیاز باید به صورت پرسش در آید. برای افراد متخصص، معمولاً انتخاب موضوع با مشکل کمتری نسبت به سایرین انجام می‌گیرد. استفاده از تجارب، متون تخصصی و مجلات، سبب می‌شود شناسایی موضوع برای متخصصان راحت‌تر انجام گیرد. بررسی پیشینۀ پژوهش‌های انجام شده، راهی مناسب جهت شناسایی خلاءهای موجود و راهنمای خوبی برای انتخاب موضوع خواهد بود. این روش ها میتواند برای انتخاب موضوع پایان نامه،موضوع مقاله، موضوع پژوهشی، راه اندازی کسب و کار دانش بنیان و … مورد استفاده قرار گیرد.

 

مطالعه ی مقاله های چند سال اخیر پیرامون حوزه های مورد علاقه:

این کار بیشتر با استفاده از پایگاه های اطلاعاتی چکیده نامه ای مانند اسکوپوس، وب آو ساینس، دایمنشن، گوگل اسکالر و … اتفاق میافتد، و با جستجوی یک سری کلمات کلیدی و خروجی گرفتن اکسل می توانید با دسته بندی کردن مقالات، به کشف روندهای جاری در آن حوزه ی پژوهشی بپردازید و با الگو برداری به ایده های جدید برسید.

بررسی پیشنهادهای پژوهش های پیشین:

در بعضی مقالات در انتهای مقاله نویسنده اقدام به پیشنهاداتی برای پژوهش های بیشتر می کند. و یا در پایان نامه ها این امری مرسوم است که شما می توانید از این نوع پیشنهادات کمک بگیرید. تیم یابش در سای اکسپلور برای هر مدرک پژوهشی، بخشی را قرار داده است تا پژوهشگران با پر کردن آن به دیگران کمک کنند تا ایده های مفید تری برای تحقیق بیابند.

صفحه مجازی پژوهشگران و اساتید:

معمولا اساتید دانشگاهی در صفحات وب خود فهرستی از پژوهش های در حال انجام خود را ارائه می دهند (منظور اساتید دانشگاه های معتبر دنیاست) با مراجعه به این صفحه ها احتمال اینکه بتوانید از ایده های در حال انجام الگوبرداری کنید زیاد است مخصوصا با بومی کردن و یا تغییر حوزه ی موضوعی این موضوعات می توانید به موضوع های جدیدی دست پیدا کنید.

 صفحه گروه های پژوهشی:

بعضی از گروه های پژوهشی دانشگاه ها صفحه های خاص مربوط به خود را دارند و گزارش های مرتبط ارائه را میدهند، این صفحه ها می تواند توجه شما را به خود جلب کند و با بازدید از آن ها ایده های جدیدی به ذهن شما خطور کند. (مثلا سالیان قبل که راجع به بوک اسکنرها جستجو می کردم، این نمونه را دیده بودم که در دانشگاه توکیو فعال بودند)

طوفان فکری:

این روش از روش های خلاقانه ی حل مسئله است که ما در اینجا به عنوان راه حلی برای یافتن مسئله مطرح کرده ایم . افرادی با زمینه های مختلف دور هم می نشینند و برای پیدا کردن یک مسئله (نه یک راه حل) که ارزش حل کردن و تحقیق کردن را داشته باشد brainstorming می کنند.

مسائل بازار:

معمولا ارتباط خیلی نزدیکی بین دانشگاه و بازار (صنعت، کسب و کار، سازمان ها و…) برقرار نیست. اگر چه دفاتر ارتباط با جامعه ی دانشگاه معمولا در حال انجام این راه حل هستند، ولی شما مستقلا می توانید با ارتباط با بازار نسبت به مسائل موجود آگاهی یابید و مسئله ای را برای پژوهش کردن بیابید. کافیست به کارخانه ها سر بزنید و با واحد های تحقیق و توسعه گفتگو کنید.

 وب سایت های آنلاین سازمان ها:

رجوع به وب سایت سازمان های دولتی و یا پژوهشگاه ها، که هر ساله تحت عنوان مواردی را تحت عنوان  “اولویت های پژوهشی” منتشر می کنند، می تواند برای شما مناسب باشد.

نمونه ی یک

نمونه ی دو

نمونه ی سه

 مشکلات بزرگ جامعه :

معمولا مسائلی همچون محیط زیست، انرژی و … همیشه جزو مسائل جاری و کلان جامعه هستند. می توانید با تمرکز روی این مسائل تحقیقاتی خاص را رهبری کنید.

 وب سایت های نوآوری باز:

در حال حاضر پلت فرم های آنلاینی وجود دارند که چالش های صنعتی و فناوری را با پژوهشگران، به اشتراک می گذراند. برای مثال پلت فرم دانشگاه ام آی تی، آیدیاکانکشن، اینوسنتیو، ناین سیگما، یت۲، آی چلنج (ایرانی)،  از این دست موارد هستند. معمولا حل اینگونه مسائل برای پژوهشگران با پرداخت جوایز مالی خوبی همراه است.

سوال از دیگر متخصصان در شبکه های اجتماعی پژوهشگران :

شبکه های اجتماعی چون کوئرا، ریسرچ گیت برای پرسیدن سوال و جواب دهی دیگران طراحی شده اند و یا این امکان را دارند. در این جاها شما می توانید بپرسید که چه مسائلی در محدوده ی موضوعی شما می تواند برای پژوهش و تحقیق مفید باشد و دیگران نظر بدهند. ضمنا ما در سای اکسپلور نیز چنین امکانی را فراهم کرده ایم. تا با سوال کردن از جامعه ی پژوهشی-تخصصی ایرانی براحتی ارتباط مفیدتری برقرار کنید.

مجله های تجاری – علمی مرتبط با حوزه موضوعی خود را مطالعه کنید:

مجله های تجاری-علمی، معمولا ارتباط بین جامعه پژوهشگران با فناوری و بازار را فراهم می کنند. حتی دیدن تبلیغات محصولات جدید مرتبط با حوزه های تخصصی شما ممکن است که ایده های فراوانی برای شما به ارمغان آورد. به عنوان مثال مجله ی Mechanical Engineering Magazine در حوزه ی مکانیک، مجله ی Civil Engineering Magazine در حوزه­ی مهندسی عمران.

(فهرستی از این نوع مجلات را می­توانید اینجا ببینید)

علم داده ها:

علم داده ها، از مسائل داغ و روز جهان محسوب می شود. ابزارهای فراوانی برای تحلیل داده ها مورد استفاده قرار می­ گیرد، آموزش های فراوانی ارائه می شود. بخشی از علم سنجی، کار با داده ها و استخراج آمارهای پژوهشی و تحلیل آن است. شما هم می توانید با استفاده از پایگاه های استنادی همچون اسکوپوس، وب آو ساینس، گوگل اسکالر، دایمنشن و…. اقدام به تحقیق های مرتبط با داده های پژوهشی حوزه ی تخصصی خود کنید. برای آشنایی با این دسته از مقاله ها می­توانید از کلمات کلیدی مانند research trend و Scientometrics استفاده کنید.

برای استخراج داده ها و آمار پژوهشی می توانید به نگاشت مراجعه کنید

بومی سازی پژوهش ها:

بسیاری از مقاله های پژوهشی راجع به یک جغرافیای خاص و یا جامعه ی آماری خاصی می شود. شما می توانید با تغییر این جغرافیا به کشور، یا شهر دیگری و یا تغییر جامعه ی آماری موضوع پژوهشی برای خود خلق کنید.