امروزه بیش از ده‌ها شبکه‌ی اجتماعی علمی از قبیل ریسرچ گیت، ارکید، گوگل اسکالر، پابلونز، لینکدین و… وجود دارند که نویسندگان با انتشار اطلاعات پژوهشی خود از قبیل مقالات، اسلایدها و… به دیگر پژوهشگران کمک می‌کنند تا با پژوهش های آنان آشنا شده و با مطالعه‌ی پژوهش های آنها تعداد استناد ات بیشتری دریافت کنند.
هر فردی در صورتی که حتی یک مقاله‌ی معتبر لاتین منتشر کرده باشد یک پروفایل پژوهشی در شبکه‌های اجتماعی برای او ایجاد خواهد شد. (برای آشنایی با پروفایل پژوهشی نویسندگان اینجا را مطالعه بفرمایید) لذا هر پژوهشگر باید به این نکته توجه داشته باشد که انتشار مقاله در فضای وب آنلاین به درستی صورت بگیرد و باید برای افزایش رؤیت‌پذیری پژوهش های خود که منجر به افزایش شهرت علمی و استنادپذیری متون علمی وی می شود، به طور جدی اقدام به انتشار لینک، متن کامل، چکیده و … نماید. ابزارهای شبکه‌های اجتماعی سه هدف عمده برای پژوهشگران دارند:
ارتباط بین پژوهشگران
کمک به دیده شدن پژوهشگران و فعالیت‌های پژوهشی آنها
افزایش رؤیت‌پذیری و شهرت علمی
مزایای حضور پژوهشگران در شبکه‌های اجتماعی علمی
* ارتقای شهرت علمی
یکی از اندیشمندان می‌گوید که اگر برای سیاستمداران قدرت و برای تاجران ثروت مهم باشد برای افراد علمی شهرت مهم است. حضور در شبکه های اجتماعی علمی سبب می‌شود که افراد بیشتر دیده شوند و همین امر منجر به افزایش شهرت علمی آنها خواهد شد.
* شناخته شدن محققان جوان و تازه‌کار
افرادی که در ابتدای کار پژوهشی هستند و هنوز در دنیای علمی خیلی شناخته نشده‌اند می‌توانند با فعالیت در شبکه‌های اجتماعی خود را به خوبی به دیگر پژوهشگران معرفی نمایند.
* داشتن یک رزومه آنلاین
به طور معمول در شبکه‌های اجتماعی علمی لازم است اطلاعاتی مانند تحصیلات، تجارب کاری و فهرست آثار را در پروفایل علمی قرار داد. این اطلاعات می‌توانند نقش یک رزومه آنلاین را برای افراد داشته باشند. در سال های اخیر داشتن یک پروفایل پژوهشی که تمامی اطلاعات و فعالیت های علمی فرد در آن ذکر شده است یکی از منابع مهم شناساسی هر پژوهشگر محسوب شده و با ارائه یک آدرس الکترونیکی به تمامی افراد از سوی پژوهشگران می توان تمامی این اطلاعات را به عنوان یک رزومه آنلاین در اختیار دیگر کاربران قرار داد.
* آگاهی از فرصت‌های شغلی
یکی از امکاناتی که همه این شبکه‌ها دارند این است که کارفرمایان شغل‌ها را آنجا تبلیغ و معرفی می‌نمایند و افراد هم می‌توانند آن شغل‌ها را مورد جست‌وجو قرار دهند و یا خودِ شبکه‌های اجتماعی علمی با توجه به آن تجارب و مهارت و دانشی که افراد دارند، به آنها شغل های مرتبط با دانش افراد را پیشنهاد می‌دهند.
* به روز بودن با حوزه پژوهشی
حضور در شبکه‌های اجتماعی علمی سبب می‌شود که افراد از جریان شتابان علم عقب نمانند. اگر در گذشته باید مقاله‌ای منتشر میشد تا از روندهای جاری علمی اطلاع حاصل شود، امروزه افراد، طرح‌های پژوهشی در حال انجام خود را در شبکه‌های اجتماعی معرفی می‌کنند که سبب می‌شود از همان ابتدا و پیش از انتشار سایر پژوهشگران از چگونگی موضوع و روند انجام پژوهش اطلاعات مورد نیاز خود را کسب کنند.
* آگاهی از فعالیت‌های پژوهشی دیگر محققان
در گذشته تا زمانی که نتایج یک پژوهش به صورت رسمی از طریق مجلات و ژورنال های علمی منتشر نمیشد سایر پژوهشگران از پژوهش های در حال انجام اطلاعی نداشته و در بسیاری از موارد منجر به موازی کاری پژوهشگران در زمینه های مختلف میشد، اما در حال حاضر با وجود شبکه های اجتماعی علمی هر پژوهشگر از همان ابتدا تحقیقات در حال انجام خود را منتشر کرده و منجر به آگاهی سایر محققان می شود.
* گسترش همکاری علمی
سهولت ارتباط با دیگر پژوهشگران در شبکه‌های اجتماعی علمی سبب گسترش همکاری‌های علمی می‌شود. ون نوردن (۲۰۱۴) در مقاله خود نمونه‌ای از این همکاری‌های علمی را که از طریق ریسرچگیت امکان‌پذیر شده است شرح می‌دهد. در این مقاله گفته شده در سال ۲۰۱۱، امانوئل نومکا نادی که دانشجوی دکترای میکروب‌شناسی در نیجریه بود برای انجام آزمایش هایی که باید برای پایان‌نامه خود انجام می‌داد به مشکل برخورد چرا که تجهیزات لازم برای این آزمایش‌ها را در اختیار نداشت. برای همین به ریسرچ گیت روی آورد و چند ایمیل به پژوهشگران مرتبط با پژوهش خود فرستاد تا اینکه یک متخصص ژنتیک در ایتالیا به نام اورازی رومئو به وی جواب داده و یک همکاری بین‌المللی شکل گرفت. طی سه سال، دو دانشمند با هم روی عفونت‌های قارچی در آفریقا کار کردند در صورتی که هرگز با یکدیگر ملاقات حضوری نداشتند.
* مشاهده میزان استنادپذیری پژوهش ها
یکی از امکاناتی که شبکه‌های اجتماعی علمی به افراد می‌دهند مشاهده میزان استنادپذیری پژوهش های آنان است. محققان می توانند با مشاهده پروفایل خود میزان تعداد دفعات مطالعه، تعداد استنادها، تعداد دانلودها و دیگر موارد را مشاهده نمایند. با اهمیتی که امروزه سنجش فعالیت‌های علمی پیدا کرده برای پژوهشگران مهم است که دائم جایگاه خود را از لحاظ علمی رصد کنند.
* پرسش و پاسخ‌های علمی
در شبکه‌های اجتماعی علمی، افراد می‌توانند سوال بپرسند و به سوالات دیگران پاسخ دهند. جالب است که ریسرچگیت به محققان برای این پرسش و پاسخ‌ها امتیاز داده و رتبه آر.جی آنها را ارتقا می‌دهد.
* بارگذاری انواع تولیدات علمی و حتی پژوهش های منتشر نشده
در شبکه‌های اجتماعی علمی می‌توان علاوه بر مقالات و دیگر آثار منتشر شده، فیلم، تصاویر، مقالات منتشر نشده، داده‌های پژوهشی، اسلایدهای پاورپوینت، گزارش‌های فنی، گزارش ثبت اختراع و … را نیز منتشر کرد. این قابلیت به پژوهشگران کمک می‌کند که یک بانک اطلاعاتی از تمام آثار علمی خود در فضای آنلاین داشته باشند و آنها را در معرض دید همگان قرار دهند.
(منبع: صراف زاده، مریم: ارتباطات علمی در فضای مجازی؛ ضرورت حضور پژوهشگران در وب اجتماعی)
آشنایی با برخی از شبکه های اجتماعی علمی _ پژوهشی
 |
 |
 |
| سای اکسپلور
با انتشار مقالات، کتابها، ثبت اختراعات و دیگر بروندادهای پژوهشی و تخصصی خود، رویت پذیری داده‌های شما افزایش می‌یابد. سای اکسپلور با دارا بودن پروفایل ۳۰۰ هزار پژوهشگر ایرانی، یک اکوسیستم پژوهشی جامع برای ارتباط و شبکه شدن است. |
ریسرچ گیت
ریسرچگیت یک شبکه اجتماعی علمی برای پژوهشگران، دانشمندان، اساتید و دانشجویان سراسر جهان در جهت ارتباط، همکاری، پرسش و پاسخ و مبادله‌های علمی است. |
پابلونز
پابلونز محققان را قادر می‌سازد تا رکورد کامل‌تری از تأثیر خود را به عنوان یک نویسنده، ویراستار، و نویسنده همکار، و داور در یک مکان پیگیری کنند و آن را نشان دهند. پالونز ابزاری برای ناشران برای یافتن، غربالگری، تماس و ایجاد انگیزه در داوران همکار است. |
 |
 |
 |
| ارکید
محققان و پژوهشگران می توانند با استفاده از شناسه ارکید پروفایل مربوط به مقالات چاب شده، ثبت اختراعات، تحقیقات، گرانت های گرفته شده و … را تهیه نمایند و رزومه علمی خود را ثبت نمایند. |
مندلی
مندلی یکی از نرم افزار های مدیریت کتابها ، مقالات و اسناد است که دسته بندی و استفاده و استناد به مقالات را برای کاربران فراهم کرده است. |
کیوداس
کیوداس ابزاری برای حمایت از فرآیند انتشار مقاله علمی و کمک به محققان برای ارتباط مؤثرتر و کارآمدتر در جامعه‌شان برای به حداکثر رساندن نتایج و تأثیر تحقیقات خود است.این پایگاه برای همه محققان در همه حوزه‌های موضوعی قابل استفاده است.
|
 |
 |
 |
| فیگشیر
فیگشیر فضایی است که در آن کاربران می توانند تمام نتایج تحقیقاتی خود را به روشی قابل استناد، قابل اشتراک و قابل کشف در دسترس قرار دهند. داده‌ها می‌توانند به صورت خصوصی با همکاران به اشتراک گذاشته شوند یا به نام تحقیق آزاد یا مطابق با مجوزهای تأمین مالی و ناشر، به اطلاع عموم برسند. |
اسلایدشیر
اسلایدشیر یکی از بزرگترین وبسایت های اشتراک گذاری پاورپوینت است که با استفاده از ابزارهای وب ۲٫۰ عمل می کند و به عنوان یکی از ابزارهای مهم در جهت بهره وری شناخته می شود. محبوبیت این وب سایت در زمینه ی ارائه به قدری است که به آن یوتیوبِ پاورپوینت گفته شده است. |
ایمپکت استوری
این شبکه اجتماعی یک ابزار مبتنی بر وب است که به دانشمندان کمک می کند تا پژوهش های خود را برای سایر محققان به اشتراک بگذارند. این سایت توسط بنیاد اسلوان آلفرد پی حمایت می شود. |
 |
 |
 |
| آکادمیا
آکادمیا یک شبکه اجتماعی علمی_پژوهشی است. این شبکه بستری را برای پژوهشگران فراهم کرده تا مقالات پژوهشی خود را به اشتراک گذارند و نظارت تحلیلی عمیق بر تأثیر تحقیقات خود داشته باشند. همچنین در کنار آن بتوانند پیشرفت تحقیقات را پیگیری کرده و همکاران پژوهشی خود را بیابند. هدف اصلی این شبکه، سرعت بخشیدن به انجام پژوهش‌های جهان است. |
پیپرهایو
یک سیستم کاملا خلاقانه و در حال ارتقا برای ایجاد یک شبکه اجتماعی ویژه محققین، دانشجویان و اساتید به منظور ایجاد ارتباط با یکدیگر و ایجاد همکاری های علمی و همچنین اشتراک گذاری نتایج پژوهش ها و آگاهی از پژوهش های در دست انجام است. |
مای ساینس ورک
یک شبکه اجتماعی است که با داشتن یک موتور جستجوی قوی دسترسی به بیش از ۲۵۰۰ پایگاه داده علمی که حاوی بیش از ۳۱ میلیون نشریات پژوهشی هستند را فراهم می سازد. |
 |
||
| زنودو
زنودو یک پایگاه اطلاعاتی دسترسی آزاد است که اقدام به ارائه داده های پژوهشی با دسترسی آزاد می نماید. در واقع این پایگاه یک Open Data است که ابزاری برای مدیریت داده های بزرگ در کتابخانه های دیجیتال محسوب می شود.زنودو با انتشار داده ها و مشخصات این گونه از پژوهش ها اقدام به معرفی آنها به سایر محققان می نماید. |
