معرفی شبکه اجتماعی علمی ارکید ORCID
ارکید چیست؟
ارکید یک شبکه اجتماعی جهانی است که به منظور اشتراک گذاری اطلاعات توسط محققان برنامه ریزی شده است و هدف آن ایجاد ارتباط موثر بین محققان و در دسترس قرار دادن اطلاعات علمی به صورت یکسان برای همه جوامع و کمک به گردش آزاد اطلاعات است. این برنامه در تلاش است تا یک ارتباط علمی موثر، شفاف و قابل اعتماد را میان محققان ایجاد نموده و بستری را برای اشتراک گذاری اطلاعات توسط آنها به وجود آورد. ORCID برای این منظور یک شناسه منحصربفرد و اختصاصی در اختیار کاربران خود قرار می دهد که فرد می تواند با استفاده از آن به انجام فعالیت های تحقیقاتی بپردازد.
تاریخچه ارکید:
ناشران تحقیقات علمی در فضای اینترنت همواره با مشکل ابهام در نام نویسنده پژوهش درگیر بودند. از این رو تعدادی از ناشران به صورت جمعی در صدد رفع این مشکل بودند. آنها تصمیم گرفتند برای شناسایی پژوهشگران طراحی کنند. در پی همین مسئله ORCID در سال ۲۰۰۹ به صورت رسمی فعالیت خود را آغاز کرد. در سال ۲۰۱۲ ارکید به عنوان یک سازمان غیرانتفاعی مستقل در ایالت متحده آمریکا ثبت شد. از همان سال خدمات رجیستری خود را راه اندازی و صدور شناسه های کاربر را آغاز کرد. ارکید از سال ۲۰۱۶ به صورت رایگان در دسترس کاربران قرار دارد.
شناسه کاربر چیست؟
نویسندگان پژوهش های علمی با مشکل تشابه های اسمی، تفاوت در تلفظ و نوشتار در زبان های مختلف، تفاوت در علائم نوشتاری در دستور زبان های مختلف، مشکلات در تلفظ، تغییر نام ها در طول زمان، ذکر نکردن پسوندها و پیشوندهای اسمی در مجلات، منحصربفرد نبودن نام های افراد و تفاوت در قراردادهای نگارش متون روبرو هستند. به همین دلیل هنگام جستجوی یک نویسنده کاربران ممکن است نتوانند به نتیجه درست دست پیدا کنند. ORCID برای رفع این مشکل صدور شناسه های کاربر را پیشنهاد دارد. طبق این روش هر نوسنده و کاربر طبق نام و مجموع فعالیت های خود یک شناسه یکتای ۱۶ رقمی و منحصربفرد دریافت می کند و تمامی پژوهش ها و فعالیت علمی آن فرد بر اساس آن شناسه در فضای وب منتشر می شوند. بر این اساس دیگر تشابه های اسمی و سایر مشکلات وجود نخواهد داشت و نویسندگان بر اساس شناسه های خود مشخص خواهند شد. از مزایای داشتن شناسه کاربر می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- اطمینان از یافتن تمامی پژوهش های انجام شده محققان توسط کاربران با استفاده از ارتباط علمی بر اساس شناسه ارائه شده
- کاهش زمان صرف شده برای ارائه داده های تکراری آنلاین نویسندگان
- رفع ابهام در نام نویسندگان و ایجاد تمایز بین آنها
اهداف ارکید:
محور اصلی فعالیت های ارکید، محقق است و ایجاد تمامی زیرساخت های دیجیتالی توسط این برنامه به منظور یاری رساندن به محققان شکل می گیرد. این برنامه در تلاش است تا با ایجاد زیرساخت های لازم و مشارکت و همکاری اعضا، هیئت مدیره و محققان یک چشم انداز وسیع به منظور اشتراک گذاری اطلاعات در سطح جهانی ایجاد نماید. تیم فنی این برنامه متشکل از یک تیم بین المللی است که به صورت گسترده در سطح دنیا از طریق فضای مجازی با یکدیگر ارتباط برقرار می نمایند. برخی از اهداف این برنامه عبارتند از:
۱. تلاش در جهت ایجاد ارتباط علمی سالم، واضح، روشن بین محققان و نویسندگان و فعالان حوزه های مختلف علمی
۲ . فراتر رفتن فعالیت های علمی از مرزهای جغرافیایی
۳. گردش آزاد اطلاعات و دسترسی به اطلاعات توسط هر فردی که در هر سازمانی به تحقیقات علاقمند است
۴. دسترسی غیرتبعیض آمیز به اطلاعات توسط تمامی افراد
۵. ایجاد یک شناسه الکترونیکی برای محققان و ایجاد حریم خصوصی برای پژوهش های آنان به صورت رایگان
وب سایت اصلی
منبع
