پایگاه اطلاعاتی وان پترو

آنچه در این مقاله می‌خوانید:

پایگاه اطلاعاتی وان‌پترو (OnePetro) چیست؟

OnePetro یک کتابخانه دیجیتال فنی آنلاین است که ادبیات تخصصی در زمینه اکتشاف و تولید نفت و گاز (Upstream Petroleum / E&P) را جمع‌آوری و عرضه می‌کند.

هدف آن این است که یک منبع واحد باشد برای مقالات کنفرانسی، مجلات تخصصی، کتاب‌ها و سایر مستندات فنی که به صنعت نفت و گاز مرتبط‌اند.

OnePetro توسط انجمن مهندسان نفت (SPE: Society of Petroleum Engineers) اداره می‌شود و همکاری چندین ناشر حوزه نفت و گاز در آن مشارکت دارند.

به عبارتی، OnePetro مثل یک پل بین انجمن‌ها، ناشران و کاربران (مهندسان، پژوهشگران، دانشجویان) است تا دسترسی به دانش فنی صنعت نفت را تسهیل کند.

درباره انجمن مهندسان نفت (SPE)

برای درک بهتر OnePetro، باید اول وضعیت و نقش SPE را بدانیم:

انجمن مهندسان نفت (SPE) یک سازمان حرفه‌ای غیرانتفاعی با مأموریت ارتقاء و انتشار دانش مهندسی نفت و گاز در سطح جهانی است.
SPE کارهایی مثل برگزاری کنفرانس‌ها، کارگاه‌ها، انتشار مجلات تخصصی، اعطای بورس، آموزش و خدمات فنی به اعضا را انجام می‌دهد.
عضویت در SPE برای دانشجویان، مهندسان، محققان معمول است و یکی از مزایایش دسترسی آسان‌تر به منابع فنی و تخفیف در کنفرانس‌ها و نشر مقالات است.
SPE همچنین ابزارهای جانبی دیگری مثل PetroWiki و ارتباط با سایر انجمن‌ها و کنسرسیوم‌ها دارد.
SPE در سال ۱۹۵۷ تأسیس شد، و پیش از آن به عنوان شاخه نفتی انجمن مهندسان معدن (AIME) فعالیت می‌کرد.

در نتیجه، OnePetro یکی از ابزارهای کلیدی SPE برای نشر فنی و انتقال دانش در صنعت نفت به شمار می‌آید.

تاریخچه OnePetro

سال تأسیس / راه‌اندازی رسمی
OnePetro در مارس ۲۰۰۷ به صورت رسمی راه‌اندازی شد.
پیش از آن، مقالات کنفرانسی، مجلات و اسناد فنی به صورت پراکنده و در بسترهای مختلف منتشر یا بایگانی می‌شدند. OnePetro کوشید این پراکندگی را کاهش داده و یک مرجع متمرکز بسازد.
با گذر زمان، همکاری با ناشران متعدد و انجمن‌های دیگر افزایش یافت و OnePetro بزرگ‌تر و کامل‌تر شد.
امروزه OnePetro ادعا می‌کند که بیش از ۱.۳ میلیون سند قابل جستجو دارد که از مشارکت ۲۳ ناشر مختلف است.
در برخی راهنماها تعداد اسناد ارائه شده در زمان‌های مختلف ذکر شده: مثلاً در راهنمای دانشگاه RGU آمده که OnePetro در آن زمان بیش از ۱۶۰٬۰۰۰ سند شامل می‌شود.

محتوای OnePetro

مجلات: Journal (29)
مقالات مجلات: Journal Articles (39488)
کتابها: Book (80)
فصل‌ها ی کتاب‌ها: Book Chapter (1817)
مقالات کنفرانس‌ها: Proceedings Papers (227724)

OnePetro شامل انواع مختلفی از منابع فنی است:

مقالات کنفرانسی (Conference Papers / Proceedings)
بخش بزرگی از محتوای OnePetro را همین مقالات تشکیل می‌دهند؛ بسیاری از کنفرانس‌های SPE و سایر انجمن‌ها از طریق OnePetro منتشر می‌شوند.
مقالات مجلات (Journals / Peer-reviewed Journals)
مجلاتی که در زمینه مهندسی نفت و مرتبط با آن هستند.
کتاب‌ها و کتاب‌های تخصصی (eBooks / Book Chapters)
برخی کتاب‌ها و بخش‌هایی از کتاب‌ها نیز به صورت الکترونیکی در OnePetro عرضه می‌شوند.
چکیده‌ها (Abstracts)
اگر متن کامل یک مقاله در دسترس نباشد، ممکن است فقط چکیده یا بخشی از آن به صورت آزاد قابل دیدن باشد.
کلکسیون‌ها و مجموعه‌های موضوعی (Topic Collections / Special Collections)
برای مثال بخش «Data Science & Engineering Analytics» یکی از مجموعه‌هایی است که مقالات مرتبط به داده‌کاوی، یادگیری ماشین، تحلیل داده و موضوعات مشابه را گردآوری کرده است.
دیگر نشریات و منابع مرتبط
اسناد مرتبط با مهندسی سنگ، خوردگی، خطوط لوله، سیستم‌های فرآیندی و سایر زمینه‌های فرعی نیز ممکن است در OnePetro موجود باشند.

به طور کلی، محتوا در OnePetro از منابع مختلف گردآوری شده و پوشش تقریباً تمام جنبه‌های فنی و مهندسی صنعت نفت و گاز را در خودش جای داده است.

مجلات موجود در این پایگاه اطلاعاتی شامل مطالب کلیدی حوزه صنعت و اکتشاف نفت و گاز بوده و مقالات موجود در آنها جزء مطالب پیشرو و معتبر در زمینه حل مسائل و مشکلات این حوزه هستند. در حال حاضر آرشیو این پایگاه اطلاعاتی شامل ۳۶ عنوان مجله است که عبارتند از:

پوشش موضوعی وان‌پترو

موضوعات تحت پوشش OnePetro بسیار متنوع‌اند؛ برخی از حوزه‌های اصلی عبارتند از:

حفاری (Drilling)
دوره بندی و تکمیل (Completions)
تولید و بهره‌برداری (Production / Operations)
مخزن و بازیابی ثانویه/ثالثیه (Reservoir Engineering / Enhanced Oil Recovery)
ارزیابی مخزن، لاگ‌گیری، سنجش خواص سنگ (Formation Evaluation / Petrophysics)
زمین‌شناسی، ژئوفیزیک، مدل‌سازی زیرسطحی
مهندسی فرآیند و امکانات سطحی
خطوط لوله، جریان، طراحی تجهیزات
ایمنی، سلامت، محیط زیست (HSE)
فناوری داده، داده‌کاوی، یادگیری ماشین و هوش مصنوعی در صنعت نفت
انتقال انرژی، ذخیره‌سازی کربن (CCUS)، انرژی سبز و مسائل زیست‌محیطی
مهندسی مکانیک سنگ، ژئومکانیک
خوردگی، حفاظت مواد
دیگر مباحث تخصصی و میان‌رشته‌ای

نمونه رکورد از وان‌پترو

ساختار یک رکورد در OnePetro، معمولاً شامل بخش‌های زیر است:

عنوان مقاله
نام نویسندگان
کنفرانس یا مجله‌ای که مقاله در آن ارائه یا منتشر شده
تاریخ انتشار
چکیده (Abstract)
DOI یا شناسه دیجیتال
کلمات کلیدی (Keywords)
پیوند به فایل PDF (در صورتی که دسترسی وجود داشته باشد)
اطلاعات انتشاراتی (ناشر، شماره جلسه/جلد/صفحه)
موضوعات مرتبط
اطلاعات فنی مثل شماره SPE، شماره جلسه کنفرانس و غیره

وان‌پترو در چه پلتفرم‌هایی ارائه می‌شود؟

OnePetro به عنوان یک پلتفرم وب (سایت) ارائه می‌شود. کاربران با مرورگر اینترنتی می‌توانند به آن دسترسی پیدا کنند.

در رابط سایت، بخش‌هایی مثل «Journals Gateway»، «Search / Discover»، «Collections»، «Publishing Partners» و غیره وجود دارد.

همچنین برخی از مؤسسات دانشگاهی و کتابخانه‌ها دسترسی به OnePetro را از داخل شبکه دانشگاه یا کتابخانه فراهم می‌کنند؛ این بدین معناست که کاربران از طریق پلتفرم دانشگاه (مثلاً از طریق پایگاه‌های کتابخانه‌ای) وارد OnePetro می‌شوند.

بنابراین پلتفرم اصلی و رسمی همان وب‌سایت OnePetro است.

چگونه می‌توان به وان‌پترو دسترسی پیدا کرد؟

دسترسی از طریق دانشگاه یا مؤسسه تحقیقاتی
خرید / اشتراک فردی (Pay-Per-View / Individual Subscription / Member Pricing)
دسترسی از طریق کنفرانس‌ها / رویدادها
عضویت SPE
دسترسی از طریق یابش

خرید اکانت پایگاه‌های اطلاعاتی وان پترو

سؤالات متداول درباره OnePetro

سؤال	پاسخ
آیا همه مقالات در OnePetro رایگان هستند؟	خیر، بسیاری از مقالات به صورت pay-per-view هستند یا تحت قراردادی با ناشر منتشر شده‌اند. تنها بخش‌هایی از مقالات یا چکیده‌ها ممکن است رایگان باشند.
اگر دانشگاه من اشتراک ندارد چه کنم؟	می‌توانی مقاله مورد نظر را خریداری کنی یا تقاضا بدهی دانشگاه یا کتابخانه‌تان یک اشتراک OnePetro بگیرد.
آیا می‌توانم مقالات را به صورت PDF دانلود کنم؟	بله، اگر حق دسترسی را داشته باشی، گزینه دانلود PDF فراهم است.
آیا امکان استفاده غیرتجاری از مقالات وجود دارد؟	غالباً بله، اگر فقط برای مقاصد آموزشی، تحقیق و غیرتجاری استفاده شود، تحت شرایط مجوز نشر فنی.
چگونه مقالات را جستجو کنم؟	معمولاً با وارد کردن کلیدواژه‌ها، فیلتر کردن بر حسب سال، کنفرانس/مجله، نویسنده و موضوع می‌توانی نتایج را محدود کنی.
آیا نسخه موبایلی دارد؟	به نظر نمی‌رسد اپلیکیشن اختصاصی وجود داشته باشد؛ دسترسی از طریق مرورگر وب انجام می‌شود.
آیا می‌توانم مقاله‌ای را پیشنهاد دهم یا ارسال کنم؟	اگر در انجمن SPE فعال باشی یا کنفرانسی مشارکت کرده باشی، ممکن است امکان ارسال مقاله برای انتشار در OnePetro وجود داشته باشد (بسته به سیاست ناشر / کنفرانس).
آیا OnePetro فقط مقالات SPE را دارد؟	نه، اگرچه SPE نقش اصلی را دارد، ناشران و انجمن‌های متعدد دیگری نیز در ارائه مقالات به OnePetro مشارکت دارند. (OnePetro)
چگونه متوجه شوم اگر دانشگاه‌ام اشتراک دارد؟	معمولاً در وب‌سایت OnePetro، اگر به آن از شبکه دانشگاه وصل شوی، نام مؤسسه‌ات در بالای صفحه ظاهر می‌شود. (OnePetro)