معرفی استانداردهای ملی 

استاندارد ملی چیست؟

از نظر فنی وضع قوانین و مقررات برای تعیین کیفیت و  مشخصات مطلوب یک کالا یا خدمات را استاندارد می گویند. یک گروه از استانداردهای تدوین شده در سطح دنیا استانداردها ملی هستند. استاندارد ملی  استانداردهایی هستند که شامل مستندات و مقررات کیفی، تعاریف، روش‌های آزمون و الزامات و قوانین یک کشور در مورد محصولات خود یا محصولاتی که در آن کشور اجازه فروش پیدا می‌کنند که به منظور حمایت از مصرف کنندگان تعیین می شوند. این گروه از استانداردها به وسیله سازمان استاندارد آن کشور و با توجه به شرایط مختلف مانند شرایط اقتصادی، فنی و غیره تهیه می شوند.

استاندارد ملی ایران:

سازمان ملی استاندارد ایران Iranian National Standard Organization تدوین‌کننده قوانین و قواعد مرتبط با استاندارد و اجراکننده و نظارت‌کننده بر آن‌ها می‌باشد.  تشکیلات سازمان ملی استاندارد ایران INSO همزمان با تصویب قانون اوزان و مقیاس ها در سال ۱۳۰۴ خورشیدی شکل گرفت و تا سال ۱۳۱۱ به نام اداره “اوزان و مقادیر” در وزارت فلاحت، تجارت و فواید عامه فعالیت داشت. در سال ۱۳۹۰ موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران به سازمان ملی استاندارد ایران تغییر نام داد و زیر نظر مستقیم ریاست جمهوری قرار گرفت. سازمان ملی استاندارد ایران تا کنون حدود ۲۷ هزار عنوان استاندارد ملی را تدوین کرده است که بیشترین میزان استانداردهای تدوین شده به ترتیب در زمینه مکانیک و فلزشناسی با ۳۵۲۸ موضوع، صنایع شیمیایی و پلیمر با ۳۵۰۴ موضوع، خوراک و فرآورده های کشاورزی با ۳۳۱۷ موضوع، خودرو و نیرو محرکه با ۲۸۸۹ موضوع است. همچنین در حوزه خدمات ۸۲۴ استاندارد و در زمینه مدیریت کیفیت ۱۵۴ موضوع تدوین شده است.

چند نمونه استاندارد ملی:

1. ANSI: موسسه استاندارد ملی آمریکا American National Standards Institute بر فعالیت های ارزیابی استاندارد در ایالات متحده نظارت دارد. این موسسه ماموریت خود را تسهیل ارتباط استانداردها در سطح ایالات را با یکدیگر می داند و این امر را از طریق حفظ یکپارچگی و ارتقاء این استاندارها عملی می نماید. در حال حاضر این موسسه شامل بیش از ۲۷۰ هزار شرکت و ۳۰ میلیون متخصص در سطح دنیا بوده و تقریبا شامل تمامی صنایع موجود است.
   
2. GOST: سازمان استانداردهای ملی روسیه Russian national standardization شامل بیش از ۲۰۰۰۰ عنوان استاندارد است که به طور گسترده در فعالیت‌های انطباق در ۱۲ کشور استفاده می‌شوند. استانداردهای GOST به عنوان پایه قانونی برای برنامه‌های صدور گواهینامه‌های دولتی و خصوصی در سراسر کشورهای مستقل مشترک‌المنافع (CIS) است و انرژی، نفت و گاز، حفاظت از محیط زیست، ساخت‌و‌ساز، حمل‌و‌نقل، مخابرات، معدن، مواد غذایی و سایر صنایع را پوشش می‌دهد.
3. AENOR: سازمان استانداردسازی اسپانیا Spanish Association for Standardization یک نهاد تجاری است که از سال ۱۹۸۶ فعالیت خود را به صورت رسمی آغاز کرد. هدف این انجمن این است که با فراهم آوری و فروش نشریات تخصصی در زمینه استانداردسازی ارائه خدمات متناسب با نیازهای اقتصادی را تکامل بخشد. این نهاد در ابتدا استانداردهای خود را در زمینه های محدود مانند غذا و صنایع دستی آغاز کرد و در حال حاضر دارای بیش از ۱۰۶ هزار محصول و خدمات را تحت پوشش خود دارد. برخی از این استانداردها شامل استانداردهای مدیریت کیفیت، استانداردهای آزمایشگاه ها، سیستم های امنیتی، مواد غذایی، گازهای گلخانه ای، تجهیزات پزشکی، مدیریت انرژی، تست مکانیکی محصولات فولادی، چرخه های الکتریکی و بسیاری موارد دیگر هستند.
4. AFNOR: سازمان استاندارد ملی فرانسه Association Française de Normalization قلب تدوین استاندارد در این کشور است. این سازمان مسئولیت استانداردسازی برای طیف وسیعی از محصولات و خدمات این کشور را بر عهده دارد. بخش تدوین استاندارد این سازمان به دو صورت فعالیت می نماید. یک بخش آن شامل استانداردهای از پیش تعیین شده در موضوعات گوناگون مانند مهندسی، تاسیسات، کشاورزی، خدمات و از این قبیل است و کاربران با خرید اشتراک می توانند به آنها دسترسی یابند. بخش دیگر این استانداردها مربوط به مواردی است که عمومی نبوده و یک شخص یا سازمان نیاز به استاندارد در یک زمینه خاص دارد که با سفارش در قسمت مربوط می تواند استاندارد مورد نیاز خود را سفارش دهد.
5. BSI: سازمان استاندارد انگلستانBritish Standards Institution  یک نهاد ملی در زمینه تدوین استاندارد است. در حال حاضر این انجمن با بیش از ۱۹۳ کشور در سطح دنیا و در بیش از ۱۲۸ هزار سازمان همکاری داشته و استانداردهای تدوین شده خود را با آنها به اشتراک می گذارد. نقش این سازمان توسعه استانداردهای ملی و بین المللی در صنعت در سطح دنیا است. از جمله استانداردهای بی شمار تدوین شده توسط این انجمن می توان به استاندارد مدیریت کیفیت، مدیریت محیط زیست، مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی، مدیریت امنیت اطلاعات، مدیریت انرژی، مدیریت حریم خصوصی، مدیریت تسهیلات، مدیریت دارایی، مدیریت ریسک، ایمنی مواد غذایی، تداوم تجارت، مدیریت یکپارچگی، مسئولیت اجتماعی، زنجیره تامین و بسیاری موارد دیگر اشاره نمود.
6. CNIS: موسسه استاندارد ملی چین China National Standard یکی از سازمان های پیشگام در ارائه استاندارد در چین است که از آغاز فعالیت خود تا کنون بیش از ۲۰۰ هزار استاندارد در حوزه صنعت چین را تدوین کرده است. این موسسه بیش از ۱۰ سال است که بر روی تدوین استاندارد، تطبیق استاندارد و ترجمه آنها به زبان انگلیسی مشغول به فعالیت است. در حال  حاضر این موسسه برای بیش از ۵۰۰ هزار شرکت در داخل و خارج از چین خدمات استاندارد ارائه می دهد. از جمله استانداردهای تدوین شده در این موسسه می توان به استانداردهای ایمنی، ساخت و ساز شهری، برق و نیرو، ریسندگی و نساجی، صنایع شیمیایی، محیط زیست، بزرگراه و حمل و نقل، انرژی، کشاورزی، اتومبیل و خودرو، پتروشیمی، الکترونیک، نفت و گاز، راه آهن و قطار، مخابرات، تجهیزات پزشکی و بسیاری موارد دیگر اشاره نمود.
7. DIN: موسسه استاندارد ملی آلمان German Standard Institute اقدام به وضع استانداردهای ملی و بین المللی می نماید. این موسسه تا کنون بیش از ۶۰۰ هزار استاندارد ملی و بین‌المللی در حوزه مختلف تدوین کرده و با اشتراک‌های متنوع در اختیار کاربران خود قرار داده است. این موسسه بیش از ۱۰۰ سال است که در این زمینه مشغول به فعالیت بوده و کلیه استانداردها، قوانین و مقررات ملی و بین‌المللی را متناسب با نیازهای کاربران و صنعت روز دنیا و آلمان در اختیار کاربران قرار می‌دهد. این موسسه استانداردهای مختلف را با توجه به نوع صنعت و فعالیت آن‌ها با بسته‌ای اشتراکی گوناگون در اختیار متقاضیان قرار می‌دهد.
8. DS-HD: موسسه استاندارد دانمارک Danish Institute of Standards با هدف ارتقاء دانش و استفاده از استاندارد در جامعه تجاری دانمارک فعالیت خود را آغاز کرد. این موسسه استانداردهای خود را از طریق کمیته ای در تعامل با بروزترین استانداردهای اروپا و بین المللی توسعه می دهد، همچنین بر اساس استانداردهای موجود بهترین مشاوره ها را به جامعه صنعتی دانمارک ارائه می دهد. این موسسه تداوم فعالیت و افزایش سود خود را در توسعه فعالیت های جدید می داند و بر همین اساس خدمات بیشتری به این صنایع ارائه می دهد. از جمله استانداردهای تدوین شده این موسسه می توان به حوزه های ساختمان سازی، مهندسی و تاسیسات برق، انرژی، محیط زیست، پایداری، تکنولوژی و آی تی، سیستم های مدیریتی، ماشین آلات و مکانیک، بهداشت و پزشکی و حمل و نقل اشاره نمود.
9. SABS: اداره استاندارد آفریقای جنوبی South African Bureau of Standards در سال ۱۹۴۵ پس از اتمام جنگ جهانی فعالیت خود را آغاز کرد. در آن سال ها پس از افزایش رونق تولید نیاز به یک مجموعه مشترک در راستای تدوین قوانین و استانداردهای ملی و بین المللی در آفریقای جنوبی احساس شد تا با استفاده از آنها و ایجاد ایمنی و یکپارچگی در عمل تجارت بین المللی تسهیل و افزایش یابد. این سازمان ارائه کننده طیف وسیعی از استانداردها در انواع زمینه ها به بخش های مورد نظر در سطح دنیا است.  این سازمان تا کنون بیش از ۶۵۰۰ استاندارد ملی و بین المللی ارائه داده و سالانه به صورت میانگین ۵۰۰ استاندارد به آن اضافه می شود.

انواع دسترسی به استانداردها:

1. دسترسی اپن اکسس: برخی از استانداردهایی که توسط شرکت های صنعتی و یا مراکز علمی تهیه و تدوین می شوند به صورت رایگان منتشر شده و در دسترس دیگر کاربران قرار می گیرند.
2. دسترسی غیر رایگان: برای دستیابی به این دسته از استانداردها کاربران نیازمند به خریداری آنها از سازمن تهیه کننده استاندارد هستند. این گونه از استانداردها به طور معمول در سطح جهانی منتشر شده و دریافت آنها نیازمند پرداخت هزینه است. یابش امکان خرید این استانداردها با هزینه ای مناسب برای کاربران فراهم آورده است. برای سفارش استاندارد مورد نظر خود میتوانید به قسمت درخواست موردی یابش مراجعه نمایید.