پایگاه های اطلاعاتی مهمترین نقش در یافتن منابع را دارند. معمولا سرچ در پایگاه های اطلاعاتی جزئ اولین قدم‌ها در یافتن منبع است. در این مقاله به نکاتی اشاره شده که بکارگیری آنها هنگام جستجو، در رسیدن به نتایج بهتر کمک کننده است.
برای اینکه بتوانید از پایگاه‌های اطلاعاتی بهتر استفاده کنید و نتایح جستجوی مرتبط تری دریافت کنید، بهتر است با روش نمایه کردن مقالات در پایگاه های اطلاعاتی آشنا شوید. پایگاه‌های اطلاعاتی برای نمایه کردن مقالات یا از زبان طبیعی و یا از واژگان کنترل شده استفاده می‌کنند. اینکه بدانید پایگاه اطلاعاتی از کدام روش استفاده میکند در شناسایی کلمات کلیدی، انتخاب عبارت جستجو و کوئری بسیار تاثیرگذار است.
در روش واژگان کنترل شده لیستی از واژگان و اصطلاحات مرتبط با موضوع تعریف شده اند و برچسب مقالات از این لیست انتخاب می‌شود اما در روش زبان طبیعی، نمایه ساز، به لیست واژگان محدود نیست و هر واژه‌ای که مرتبط با موضوع مقاله باشد را به عنوان برچسب انتخاب میکند. هر روش مزایا و معایب خاص را دارد که در جدول زیر به هر کدام اشاره شده است.
| واژگان کنترل شده | زبان طبیعی (کلید واژه) | |
| شرح: | پایگاه‌هایی که فهرستی از اصطلاحات موضوعی را در قالب اصطلاحنامه‌ها، سرفصل‌های موضوعی یا طبقه‌بندی ارائه می‌کنند. موضوعات توسط کارکنان با استفاده از یک لیست از پیش تعریف شده از اصطلاحات به هر رکورد اضافه می شوند. | پایگاه داده های زبان طبیعی امکان جستجو با هر کلمه ای را که کاربر انتخاب کرده است را می دهد. |
| نمونه پایگاه داده: | Medline PubMed CINAHL (پرستاری و بهداشت وابسته) Emcare (پرستاری و سلامت وابسته) PsycInfo ERIC (آموزش و پرورش) ABI/Inform Complete (تجاری) پایگاه علوم اجتماعی (Proquest) | Scopus (چند رشته‌ای) Web of Science (چند رشته‌ای ) Informit (استرالیایی، چند رشته‌ای) بسیاری از پایگاه‌های اطلاعاتی پروکوئست |
| مزایا: | همه مقالات در مورد موضوع با عنوان یکسان نمایه می شوند قادر به شناسایی مقالاتی است که ممکن است به نظر می رسد با کلمات کلیدی مرتبط نیستند | جستجو برای هر کلمه ای آسان است می تواند همه مفاهیم را در یک جستجو ترکیب کند |
| معایب: | اگر از عنوان موضوعی مناسب استفاده نشود، نمی توان نتیجه را یافت. زمان بیشتری را صرف می کند زیرا هر مفهوم یا اصطلاح باید به طور جداگانه جستجو شود تا بهترین نتایج حاصل شود و سپس جستجوهای جداگانه ترکیب شوند. | شما باید خودتان به تمام اصطلاحات مرتبط فکر کنید تا تمام ادبیات مرتبط را بیابید. |
| بهترین روش استفاده: | هنگام جستجوی کلمه کلیدی، به دنبال چک باکس هایی با علامت «Map term to heading» یا «Suggest subject terms» باشید تا به عناوین موضوعی مرتبط هدایت شوند. اگر هیچ چک باکسی وجود ندارد، به دنبال پیوندی به اصطلاحنامه بگردید. همچنین کلمات کلیدی را جستجو کنید تا مقالاتی را پیدا کنید که هنوز عنوان موضوعی به آنها اختصاص داده نشده است یا زمانی که عنوان مرتبط از قلم افتاده است، مقالاتی را بیابید. | از یک اصطلاحنامه یا کتاب مرجع دیگر برای یافتن اصطلاحات مرتبط استفاده کنید. از یک کتاب درسی یا پایگاه داده مانند Credo استفاده کنید فهرستی از عبارات را هنگام مطالعه و سایر جستجوها نگه دارید تا به شناسایی عباراتی که ممکن است مرتبط باشند کمک کنید. |
از استراتژی های جستجو استفاده کنید!
استراتژی جستجو را با دقت ساختار دهید تا نتایج را به حداکثر برسانید.
استفاده از عملگرهای Boolean می تواند برای به دست آوردن مناسب ترین نتایج بسیار مهم باشد. بررسی صفحات راهنمای پایگاه داده برای یافتن نحوه کار این اپراتورها در پایگاه داده های مختلف بسیار مهم است.
به دقت در مورد چگونگی ارتباط عبارات جستجو با زمانی که می توان OR یا NOT را به بهترین نحو اعمال کرد، فکر کنید.
جستجوی عبارت (چند کلمه‌ای) باید در جایی استفاده شود که عبارات واضحی وجود دارد که به هم تعلق دارند. با این حال این را نیز در نظر بگیرید که آیا عبارات همیشه کنار هم قرار می گیرند و آیا ممکن است یک عبارت، جستجو را بیش از حد محدود کند؟ گاهی اوقات استفاده از عملگرهای مجاورت زمانی که کلمات نزدیک به هم ظاهر شوند بهتر عمل می کند.
Truncation و Wildcards پایان یا املای کلمات مختلف را پیدا می کند.
Truncation: یک تکنیک جستجو است که در پایگاه‌های داده استفاده می‌شود که در آن پایان کلمه با یک نماد جایگزین می‌شود.
متداول ترین علامت کوتاه استفاده شده ستاره (*) است. اگر مشکلی دارید صفحه راهنمای پایگاه داده را بررسی کنید.
به عنوان مثال: کلمه کوتاه شده، *psychol، نتایجی را جستجو می کند که شامل psychology، psychological، psychologically’s و غیره باشد.
Wildcards: نمادهایی هستند که در جستجوهای پایگاه داده برای نشان دادن یک حرف یا حروف در یک کلمه استفاده می شوند تا بتوانید املا یا اشکال مختلف را به طور همزمان جستجو کنید. انواع حروف عام می تواند از پایگاه داده به پایگاه داده متفاوت باشد. برای جزئیات بیشتر صفحه راهنمای پایگاه داده را بررسی کنید.
مثال:زمانی که عبارت Behavio?r را سرچ می‌کنید، هم املای انگلیسی آن (behaviour) و هم املای ایالات متحده آن (behavior) را پیدا می کند.
نکات جستجوی بیشتر
استفاده از فیلد موضوعی در جستجو: با این روش می‌توانید نتایج جستجو را به منابع مفید در موضوع مورد نظر خود محدود کنید
بیشتر اوقات منابع مرتبط مفاهیم کلیدی را به صورت چکیده ذکر می کنند. گاهی اوقات در عنوان ذکر می شود اما نه همیشه.
فیلد موضوع همچنین می‌تواند در پایگاه‌های داده‌ای که از اصطلاحنامه یا سرفصل‌های موضوعی استفاده می‌کنند، مانند Medline، ERIC یا PsycInfo مفید باشد. به این ترتیب امکان جستجوی عبارات در موضوع وجود دارد و نیازی به دانستن دقیق عبارت نیست.
یافتن مقالات مروری با موضوعات مشابه نیز برای یافتن نویسندگان و مقالات مرتبط‌تر مفید خواهد بود.
بسیاری از پایگاه‌های داده محدودیت‌هایی را برای محدود کردن نتایج به «بررسی‌ها» با استفاده از محدودکننده‌هایی مانند نوع انتشار یا نوع سند ارائه می‌کنند. صفحه جستجوی پیشرفته را برای محدود کردن گزینه‌ها بررسی کنید.
منبع: https://libguides.jcu.edu.au/systematic-review/databases
