نرم‌افزار SPSS چیست؟
SPSS مخفف «Statistical Package for the Social Sciences» یا همان «بسته آماری برای علوم اجتماعی» است. به‌طور خلاصه یک برنامه یا نرم افزار ویندوز است که اطلاعات مختلف (مثلا اطلاعات یک پرسشنامه) را دریافت، تحلیل و جدول و نمودار برای آن‌ها تهیه می‌کند.
شناسنامه نرم‌افزار SPSS
| شرکت سازنده | شرکت بین المللی دستگاه‌های کسب و کار IBM |
| مالک شرکت | نرمن‌نی |
| نرمافزارهای دیگر این شرکت | IBM Cognos Analytics، IBM SPSS، IBM Maximo Asset Management ، Db2, Amos |
| تاریخ تولد نرم‌افزار | ۱۹۶۸ |
| آخرین ورژن | ۹ آوریل ۲۰۱۹ |
| آدرس سایت نرم‌افزار | https://www.ibm.com/spss |
| روش استفاده آزمایشی | ابتدا وارد سایت اصلی شده، و از قسمت جزییات اشتراک نسخه آزمایشی را به مدت یک ماه دانلود می‌کنیم. |
| روش خرید رسمی و غیررسمی |
رسمی: ابتدا وارد سایت https://www.ibm.com/products/spss-statistics شده، بر روی Buy Now کلیک کرده و از قسمت Subscription details جزییات اشتراک را انتخاب کرده و گزینه ادامه را می‌زنیم و فایل را خریداری می‌کنیم. غیررسمی: نسخه رایگان کرک شده در سایت‌های مختلف موجود می‌باشد. فایل ها به صورت فشرده و RAR می باشد. بنابراین پس از دانلود نرم افزار با توجه به نسخه ویندوز خود(۳۲ یا ۶۴ بیتی) ابتدا روی آن ها راست کلیک کرده و اکسترکت فایل را می زنیم.سپس با دو فولودر متفاوت مواجه هستیم ۱٫فولدر spss26 که در خود آن با دو فولدر licence و stup مواجه می شویم. ابتدا stup را باز کرده و از گزینه IBM SPSS Statistics 26 اقدام به نصب نرم افزار و پکیج آماری می کنیم. در نظر داشته باشید اینترنت باید قطع باشد. پس از نصب، نرم افزار به هیچ عنوان نباید اجرا شود. اکنون باید نرم افزار را کرک کرد. فرایند کرک بسیار ساده است. فولدر licence را باز کرده و محتویات آن را به صورت کامل در محل نصب نرم افزار یعنی: C:\Program Files\IBM\SPSS\Statistics\26 پیست و در صورت پیغام replace آن ها replace می کنیم و اگر پیغام continue داد آن را می‌زنیم. ۲٫ فولدر دوم فولدر آپدیت نرم افزار است که تنها باید محتویات آن را نیز به همین صورت در محل نصب نرم افزار past و replace نماییم. اکنون نرم افزار را اجرا و از استفاده کنید.
|
| روش نصب |
|
| نوع داده‌ها |
کمی
|
تاریخچه نرم‌افزار SPSS
نرم افزار SPSS یک بسته نرم‌افزار آماری ویژه علوم اجتماعی است که در دهه ۱۹۶۰ طراحی و از دهه ۱۹۷۰ مورد استفاده همگانی قرار گرفته است. ابتدا این نرم‌افزار جهت کاربرد در دانشگاه استانفورد شیکاگو طراحی شد ولی بعدها در پژوهش‌های بسیار زیادی در زمینه‌های موضوعی متعدد از جمله بازاریابی، علوم بهداشتی، مسائل مالی شرکت‌ها، تعلیم و تربیت و … به کار گرفته شد در سال ۱۹۹۰ نسخة حرفه‌ای و در عین حال ساده آن طراحی و به قیمت مناسب در اختیار دانشجویان قرار گرفت.
طراحان این نرم‌افزار یعنی نای (Nie)، هول (Hull) و بنت (Bent) با تخصص‌های متفاوت این نرم‌افزار را بر پایه استفاده در عملیات آماری طراحی نمودند تا داده‌های خام را به اطلاعات پردازش شده و مناسب برای تصمیم‌گیری تبدیل نمایند. بعدها این نرم‌افزار به یک نرم‌افزار بین‌المللی تبدیل شد و طراحان آن فهمیدند که طرح آن‌ها چیزی بیش از یک روش مفید برای تجزیه و تحلیل داده است و در واقع این نرم‌افزار یک محصول پویا و ماندنی است.
افزونه‌های نرم‌افزار SPSS
| Analysis | افزونه‌های مربوط به تحلیل‌های آماری |
| Data manipulation | افزونه‌های مربوط به تغییر و ویرایش داده‌ها |
| Geospatial | افزونه‌های مربوط به تحلیل‌های فضایی و مکانی |
| Presentation | افزونه‌های نمایشی |
| Utility | افزونه‌های ابزارهای کمکی |
| Visualization | افزونه‌های بصری‌سازی داده‌ها |
ویژگی‌های نرم‌افزار SPSS
نرم‌افزار آماری SPSS برای افرادی که قصد ورود به حوزه علم داده را دارند هم مناسب است؛ چرا که ساخت مدل‌های توصیفی، پیش بینانه، استقرار مدل‌های مبتنی بر یادگیری ماشین و آمار جز وظایف یک متخصص علم داده است.
می‌توان گفت SPSS علاوه بر کاربرد فراوان در حوزه‌های آماری، تحلیلی و علم داده و استفاده آسان و وجود طیف وسیعی از امکانات در منوی نرم افزار SPSS عاملی برای محبوبیت آن در بین سایر نرمافزارهای آماری شده است، البته جامع بودن خروجی‌ها، راحتی تبدیل خروجی به فرمت‌های دیگر، از دیگر مزیت‌های این نرم افزار آماری است.
کاربردهای نرم‌افزار SPSS
- تهیه خلاصه‌های آماری مانند گراف‌ها، جداول، آماره‌ها و …
- انواع توابع ریاضی مانند قدر مطلق، تابع علامت، لگاریتم، توابع مثلثاتی و …
- تهیه انواع جداول سفارشی مانند جداول فراوانی، فراوانی تجمعی، درصد فراوانی و …
- انواع توزیع‌های آماری شامل توزیع‌های گسسته و پیوسته
- تهیه انواع طرح‌های آماری
- انجام آنالیز واریانس یکطرفه، دوطرفه، چندطرفه و آنالیز کوواریانس
- تکنیک‌های تجزیه و تحلیل سری‌های زمانی
- ایجاد داده‌های تصادفی و پیوسته
- محاسبه انواع آماره‌های توصیفی
- انواع آزمون‌های مرتبط با مقایسه میانگین بین دو یا چند جامعه مستقل و وابسته
- قابلیت مبادله اطلاعات با نرمافزارهای دیگر
- پردازش انواع مختلف رگرسیون
مزایا و معایب نرم‌افزار SPSS
مزایا
- SPSS پاسخ های قابل اعتماد و سریع ارائه می‌دهد.
- پویا است و جداول و نمودارهای مفیدی دارد.
- از آن‌جایی که زبان های متنوعی را ارائه می‌دهد، افراد زیادی می‌توانند از آن بهره ببرند.
- داده‌ها در آن موثر مدیریت می‌شوند.
- شروع کار کردن با نرم‌افزار کار سختی نیست.
- برای داده‌های کمی و کیفی مفید است.
- احتمال خطا با SPSS کم است.
- یکی از ساده ترین ابزارهای آماری برای تجزیه و تحلیل داده ها است.
- کاربران SPSS می توانند نوع نموداری را انتخاب کنند که با نیاز توزیع داده آن‌ها مطابقت دارد.
معایب
یکی از بزرگترین معایب استفاده از SPSS این است که نمی‌توانید از آن برای تجزیه و تحلیل یک مجموعه داده بزرگ استفاده کنید. صنایع خاصی وجود دارد که در آن‌ها حجم عظیمی از داده ها وجود دارد. در چنین صنایعی، استفاده از SPSS ممکن است بهترین گزینه نباشد.
اگر محققان، داده‌ها را با استفاده از روش‌های معیوب یا مغرضانه جمع‌آوری کنند، آنگاه تجزیه و تحلیل آماری به دست آمده پاسخ درستی نخواهد داد. اگر شکاف بین نمونه و جامعه واقعی کم دقت باشد، مشکلی وجود ندارد. اما اگر تفاوت زیاد باشد، SPSS داده‌های گمراه کننده تولید می‌کند.
یکی دیگر از مشکلات استفاده از ابزار تجزیه و تحلیل آماری مانند SPSS این است که در نهایت به شما پاسخ های ساده‌ای برای مسائل پیچیده ارائه می‌دهد.
مقایسه Spss با نرمافزارهای مشابه
درتجزیه و تحلیل‌های آماری نرم افزار SPSS و R استفاده گسترده ای را در اختیار کاربران قرار می‌دهد؛ البته یادگیری نرم افزار SPSS آسان‌تر از نرم افزار R است اما خروجی گرفتن در هر دو نرم افزار براحتی انجام می‌شود، هر چند که هر کدام در حوزه‌ی آماری کاربردهای زیادی دارند اما نرم افزار SPSS را بیشتر به یک نرم افزار آماری و R به عنوان نرم افزاری ایده‌آل در حوزه علم داده و برنامه نویسی شهرت دارد.
داده‌های کوچکتر از ۱۰۰ مگابایت را می توان در SPSS پردازش کرد اما در مقابل، SAS در تجزیه و تحلیل حجم عظیمی از داده‌ها قدرتمند است و امکانات مختلفی از قبیل مرتب‌سازی یا تقسیم داده‌ها را در اختیار کاربر قرار می‌دهد.
نرم افزار Lisrel مکمل نرم افزار SPSS است که در علوم انسانی و علوم اجتماعی استفاده می‌شود. این نرم افزار کارهای گرافیکی را بهتر از نرم افزار SPSS انجام می‌دهد.
نرم افزارهای SPSS و Stata هر دو ابزار نرم‌افزاری تجزیه و تحلیل آماری هستند که برای مدیریت و کارکردن با مجموعه داده‌ها استفاده می‌شوندSPSS می‌تواند در زمینه تجزیه و تحلیل داده‌های پیچیده استفاده شود ، در حالی که Stata برای زمینه های تحقیقاتی پیشرفته یا در صنعت تحقیق استفاده می‌شود. هر دو ابزار بسیار کاربردی بوده و در زمینه های مختلف مورد نیاز دارای مزایای منحصر به فردی هستند. برای تجزیه و تحلیل داده های بزرگ و پیچیده ، SPSS را می‌توان در نظرگرفت ، ولیکن برای تولید گزارشات بیشتر و کاربردی‌تر نرم‌افزار Stata توصیه می‌شود.
