معرفی پایگاه اطلاعاتی مدلاین MEDLINE
مدلاین چیست؟
مدلاین یک پایگاه چکیده نامه ای و استنادی است، که با تمرکز بر علوم پزشکی از سوی کتابخانه ملی پزشکی آمریکا NLM ارائه می شود. این پایگاه شامل استنادها و خلاصه های ژورنال های زیست پزشکی و سلامتی است و مورد استفاده پزشکان، متخصصان مراقبت سلامتی، درمانگران و پژوهشگران است. این پایگاه در پلتفرم ها و پایگاه های اطلاعاتی مختلفی ارائه می شود که پایگاه اصلی آن پابمد است و در پلتفرم هایی همچون، ابسکوهاست، وب آو ساینس، اُوید، پروکوئست و… نیز قابل دسترس است.
تاریخچه مدلاین:
در سال ۱۸۷۹کتابخانه ملی پزشکی آمریکا اقدام به تهیه و انتشار فهرست جامع و چاپی کتابشناسی مقالات پزشکی نمود. این نسخه چاپی Index Medicus نامگذاری شد و چاپ آن تا سال ها ادامه داشت. سپس در سال ۱۹۶۳ نسخه الکترونیکی و کامپیوتری این کتابشناسی با نام MEDLARS ارائه و در دسترس کاربران قرار گرفت. این داده های الکترونیکی تنها برای کتابخانه ها و سازمان هایی که دسترسی محلی به کامپیوتر داشته و امکانات استفاده از این منابع را داشتند قابل استفاده بود.
در سال ۱۹۷۱ با پیدایش اینترنت کتابخانه ملی پزشکی آمریکا اقدام به ارائه نسخه آنلاین این کتابشناسی با نام MEDLARS onLINE (MEDLINE) با استفاده ار سیستم های مخابراتی نمود. در این نسخه ارائه شده تمامی اطلاعات منابعی که از سال ۱۹۶۶ به بعد در Index Medicus گنجانده شده بودند وجود داشت.
دسترسی به اطلاعات در این نسخه از کتابشناسی اندکی مشکل بود و نیاز به آموزش داشت. به همین دلیل NLM در سال ۱۹۸۰ یک برنامه نرم افزاری جدید طراحی و توسعه دادکه هدف آن گسترشو سهولت دسترسی به داده های پایگاه های آنلاین خود بود. این نرم افزار در سال های ۱۹۸۶ تا ۲۰۰۱ مورد استفاده قرار می گرفت و اندکی کاربرپسندتر از نسخه قبلی خود بود.
در سال ۱۹۹۷ به منظور سهولت دسترسی به داده ها PubMed راه اندازی شد و امکان دسترسی به داده های مدلاین را به آسانی از طریق اینترنت فراهم نمود و نسخه قبلی آن که از طریق مدلارس ارائه می شد متوقف شده و از دسترسی خارج شد. پوشش تاریخی مدلاین از آن زمان به بعد گسترش یافت و شامل تمامی منابع چاپی و آنلاین از پزشکی از سال ۱۹۴۶ تا کنون شد.
حوزه موضوعی مدلاین:
پایگاه اطلاعاتی مدلاین همانگونه که ذکر به صورت اختصاصی بر منابع علمی حوزه زیست پزشکی و پزشکی تمرکز دارد و بیشترین رشته های این حوزه علمی را شامل می شود. از رشته های پزشکی ارائه شده در این پایگاه اطلاعاتی به موارد زیر می توان اشاره نمود:
• Biomedical engineering مهندسی پزشکی
• Biomedicine زیست پزشکی
• Genetics and genomics ژنتیک
• Health policy development توسعه سیاست سلامت
• Histology بافت شناسی
• Immunology ایمنولوژی
• Neurology عصب شناسی
• Pain management مدیریت درد
• Pathology آسیب شناسی
• Pharmacology فارماکولوژی
• Pre-clinical science علوم پیش بالینی
• Public health سلامت عمومی
• Sleep science علوم خواب
• Toxicology سم شناسی
• Virology ویروس شناسی
چرا مدلاین در جاهای مختلف یافت می شود؟
مدلاین بصورت پایه ای، رایگان در دسترس است و از طریق کتابخانه ملی پزشکی آمریکا ارائه می شود همچنین امکان جستجوی دقیق و کامل آن از طریق پابمد فراهم است. اما دیگر پلتفرم ها و پایگاه های اطلاعاتی اجازه ی استفاده از محتوای آن در قالب شخصی سازی شده ی خود دارند. از جمله در پلتفرم اوید OVID ، پلتفرم پروکوئست ProQuest، مداسکیپ- QxMD، وب آو ساینس و آنبوند مدیسن قابل استفاده است.همچنین از اصلی ترین شرکت هایی که بیشتر روی مدلاین کار کرده است از ابسکوهاست می شود نام برد که دارای ۴ ویرایش از مدلاین است.
ویرایش های مختلف مدلاین در پلتفرم ابسکوهاست، چیست؟
ابسکوهاست یک شرکت بزرگ فعال در حوزه ی ارائه اطلاعات و خدمات پژوهشی است که علاوه بر انتشار نسخه ی اصلی مدلاین در پلتفرم خود، دارای سه نسخه ی توسعه یافته از آن نیز هست. محتوای نسخه اصلی و توسعه یافته مدلاین در ابسکوهاست به شرح زیر است:
مدلاین MEDLINE
پایگاه داده شامل استنادها و چکیده مجلات برای منابع عبوم پزشکی و زیست پزشکی است که در سطح بین المللی ارائه می شود. مجلات این پایگاه همگی دارای اعتبار بالا بوده و توسط یک کمیته ویژه بررسی و انتخاب می شوند.فهرست محتوای موجود در مدلاین در قالب اکسل از اینجا قابل مشاهده است.
میزان محتوا:
- بیش از ۳۱ میلیون ارجاع به مقالات ژورنال های علوم زیستی با تمرکز بر زیست پزشکی
- استنادات بیش از ۵۲۰۰ ژورنال از سراسر دنیا به ۶۰ زبان
- پوشش مطالب از سال ۱۸۰۹
مدلاین فول تکست MEDLINE with Full Text
مدلاین ویت فول تکست پایگاه اطلاعاتی قدرتمند است که متن کامل صدها ژورنال برجسته زیست پزشکی و سلامتی ایندکس شده در مدلاین را فراهم می کند. بسیاری از ژورنال ها بدون هیچ محدودیتی در دسترس هستند؛ در نتیجه پزشکان، پرستاران، متخصصان سلامتی و پژوهشگران می توانند به محض انتشار اطلاعات به آن ها دست یابند. مدلاین ویت فول تکست نزدیک به ۳۸۰ ژورنال فعال تمام متن را پوشش می دهد که به هیچ صورت دیگری در آکادمیک سرچ، هلث سورس یا بایومدیکال رفرنس کالکشن یافت نمی شوند.فهرست محتوای موجود در مدلاین فولتکست در قالب اکسل از اینجا قابل مشاهده است.
میزان محتوا:
- بیش از ۱۲۰۰ ژورنال تمام متن با نمایه کامل
- پوشش تمام متن ژورنال ها از سال ۱۹۴۹
- استنادهای جستجو از بیش از ۵۲۰۰ ژورنال زیست پزشکی ایندکس شده در مدلاین
مدلاین کامپلت MEDLINE Complete
مدلاین کامپلیت یک پایگاه تمام متن است که ژورنال های زیست پزشکی و سلامتی را پوشش می دهد. این پایگاه که بزرگترین همکار نمایه مدلاین است، متن کامل تمامی شماره های هزاران ژورنال برتر پزشکی را فراهم می کند. مدلاین کامپلیت یک ابزار پژوهشی مهم برای پزشکان، پرستاران، متخصصان سلامتی و پژوهشگران است. مدلاین کامپلیت شامل بیش از ۱۰۰۰ ژورنال است که در هیچ کدام از پایگاه های آکادمیک ریسرچ، هلث سورس یا بایومدیکال رفرنس کالکشن، به صورت فعال و با متن کامل وجود ندارد. علاوه بر این مدلاین کامپلیت شامل متن کامل بیش از ۸۶۰ ژورنال فعال است که در پایگاه مدلاین با متن کامل (MEDLINE with FULL Text) وجود ندارند.فهرست محتوای موجود در مدلاین کامپلت در قالب اکسل از اینجا قابل مشاهده است.
میزان محتوا:
- بیش از ۲۲۰۰ ژورنال با متن کامل
- پوشش با متن کامل مطالب از سال ۱۹۱۶
- ارائه متن کامل مجلات چاپی بسیاری از ژورنال های کلیدی
- ارائه واژه های مش برای بیش از ۵۲۰۰ ژورنال زیست پزشکی
مدلاین آلتیمیت MEDLINE Ultimate
میزان محتوا
- دارای بیش از ۲۰۰۰ مجله تمام متن فعال
- دارای بیش از ۲۴۰۰ مجله تمام متن با داوری
- دارای بیش از ۲۳۰۰ مجله نمایه شده در اسکوپوس و وب آو ساینس
- دارای بیش از ۱۲۰۰ مجله تمام متن با داوری و بدون تحریم
مقایسه ویرایش های توسعه یافته مدلاین:
روش های دسترسی به مدلاین:
- دسترسی مستقیمِ رایگان از پایگاه پابمد
- دسترسی از طریق پلتفرم ابسکوهاست
- دسترسی از طریق کلاریویت- پلتفرم وب آو ساینس
- دسترسی از طریق پلتفرم اُوید
- دسترسی از طریق پلتفرم پروکوئست
- دسترسی رایگان از طریق پایگاه آنبوند مدیسن
- دسترسی رایگان از طریق مداسکیپ – کیواکس ام دی
روش دسترسی به متن کامل مقالات مدلاین:
همانطور که توضیح داده شد اصل پایگاه پابمد (مدلاین+بیشتر) یک پایگاه چکیده نامه ای رایگان و در دسترس عموم است اما پژوهشگران و استفاده کنندگانی که نیاز به متن کامل مقالات را دارند می توانند از راه های زیر استفاده کنند:
- منابع دسترسی باز در پابمد که از طریق پابمد سنترال قابل دریافت است
- استفاده از دسترسی های دانشگاهی و موسسات پژوهشی به “مدلاین فول تکست از پلتفرم ابسکوهاست” که ممکن است با مراجعه به کتابخانه محل تحصیل امکان پذیر باشد.
- خرید اکانت اختصاصی مدلاین فول تکست از پلتفرم ابسکوهاست از “یابش“
- دسترسی رایگان به پابمد فولتکست یابش
- سفارش موردی در یابش ریکوئست
وب سایت اصلی مدلاین(پابمد)
منابع:
https://www.nlm.nih.gov/medline/medline
https://www.nlm.nih.gov/medline/medline_history
https://www.ebsco.com/products/medline
https://www.ebsco.com/products/medline-full-text
https://www.ebsco.com/products/medline-complete
https://www.ebsco.com/products/medline-ultimate
