بانک­ های اطلاعاتی پژوهشی (بانک های اطلاعاتی آکادمیک یا علمی )  چیست؟

یک پلتفرم آنلاین که فرمت های مختلف اطلاعاتی (مقاله، مجله، کتاب، ویدئو، پایان نامه، عکس،گزارش‌ها، استنادها و سایر منابع تحقیقاتی) را در یک حوزه ی تخصصی یا چند موضوعی نگهداری می کند و ابزارهای مختلفی برای دست یابی کاربر خود از قبیل جستجو، مرور منایع،فیلتر نتایج، استخراج اطلاعات و… به این منابع می دهد. اکنون این پایگاه‌ها ابزارهای اصلی تحقیقات دانشگاهی و پژوهش‌های علمی بمحسوب می شوند.

what is an Academic Research Database?

A curated and organized collection of scholarly works. They often enable structured searches and may enable you to select only articles that have been peer reviewed.

another definition:

what is Scholarly databases?

Scholarly databases are online resources that provide access to a wide range of scholarly literature, including research articles, conference proceedings, and book chapters. These databases are essential tools for students, researchers, and academics who need to stay up-to-date with the latest developments in their fields.

Comment: Academic Research Database, Research Database, Scientific Database, Academic Search Engines, Scholarly databases have same definition!

نکته: بانک های اطلاعاتی آکادمیک, پایگاه های اطلاعاتی آکادمیک, پایگاه های اطلاعاتی علمی, پایگاه های اطلاعاتی پژوهشی می توانند معادل یکدیگر بکار برده شوند.

پایگاه های اطلاعاتی فراداده ها MetaData :

به اجزاء کتاب شناختی اسناد اطلاعاتی مانند : عنوان سند، نویسنده، سال انتشار، محل انتشار، نوع سند، منبع سند (مثلا عنوان مجله یا..).، شماره مجلد ،Volumeشماره ی نشریه issueو….چکیده و. ..اطلاق می شود. اغلب در چندین پایگاه چکیده نامه ای بزرگ و کوچک نمایه می شوند:

(مثلا بزرگ ها : اسکوپوس، وب آو ساینس، گوگل اسکالر، دایمنشن، ……. (اینجا اسامی شان دیده می شود)

و کوچک ها : اینجنیرینگ ویلیج، ری اکسیس، … و بسیاری از پایگاه های چکیده نامه ای تخصصی دیگر )

پایگاه های اطلاعاتی چکیده نامه ای Abstracting databases :

به پایگاه های اطلاعاتی گفته می شود که شامل اطلاعات فراداده ای مدارک اغلب شامل عنوان سند، نویسنده، سال انتشار، محل انتشار، نوع سند، منبع سند (مثلا عنوان مجله یا..).، شماره مجلد Volume ،شماره ی نشریه issue ، نویسنده ها، چکیده ی سند اطلاعاتی، باشد. این پایگاه ها دارای متن کامل مقاله ها نیستند.

 پایگاه های اطلاعاتی استنادی Citation Databases or Citation index:

همان پایگاه های چکیده نامه ای هستند که شامل اطلاعات رفرنس مدارک برای شمارش تعداد ارتیاط مدارک با یک دیگر هستند. (شمارش تعداد استنادات یک مدرک در دیگر مدارک)

اسامی دیگر پایگاه های اطلاعاتی فراداده ای عبارتند از:

Bibliographic databases, Bibliographic indexes. Indexing databases,

دلایل استفاده از پایگاه های اطلاعاتی چکیده نامه ای، استنادی:

• حجم زیاد داده های اطلاعاتی
• جستجوی تاریخچه ی پژوهش
• جستجوی منابع مرتبط
• جستجوی تازه گی کار
• پیدا کردن جای خالی پژوهش ها و یابش ایده های جدید
• . مباحث علم سنجی (شاخص ها)
•  ردگری اندیشه ها  (سیر تاریخی مفاهیم)
• سنجش اعتبار مدارک (در صورت دارا بودن استاندادهای ایندکس کردن منابع)

پایگاه های اطلاعاتی متن کامل  full-text database :

(معمولادر قالب پی دی اف) که اغلب در وب سایت خود ناشر و یا همکاران آنلاین آن ناشر قرار دارد. برای مثال ممکن است یک مقاله ی از انتشارات الزویر علاوه بر وب سایت ساینس دایرکت در بیش از ده پایگاه اطلاعاتی دیگر نیز بصورت متن کامل وجود داشته باشد. این بانک ها به سه دسته تقسیم می شوند

۱٫پایگاه های شرکت های بین المللی مانند پلت فرم های ابسکو هاست، پروکوئست، گیل، اُوید و….

۲٫پایگاه های کنسرسیوم های منطقه ای مانند “اسکولار پورتال” در کانادا و “اوهایو لینک” در ایالت اوهایو …

۳٫پایگاه های اطلاعاتی توسعه یافته برای کشورهای درحال توسعه و فقیر مانند هیناری و….

پس نتیجه می گیریم اگر می خواهید در سواد اطلاعاتی قوی تر و باسوادتر باشید باید دانش پایگاه شناسی اطلاعاتی خود را افزایش دهید.

دسته بندی منابع تمام متن:

منابع تمام متن چند رشته ای Multidisciplinary Research Databases :

مانند ساینس دایرکت که یک پایگاه اطلاعاتی بسیار مشهور و در همه ی زمینه های پژوهشی منابع را فراهم آوری می کند.

منابع تمام متن تخصصی Subject Specific Databases :

مانند IEEE که در حوزه ی الکترونیک و کامپیوتر فقط منابع را فراهم آوری کرده است.

دلایل جستجوی تمام متن منابع اطلاعاتی:

1. بدنبال پیشینه ی پژوهش هستید.
2. می خواهید یک مسئله ی علمی را حل کنید.
3. برای حل مسئله ی فنی در کف کارخانه و یا واحد تحقیق و توسعه ی سازمان خود،
4. بدنبال دست یابی به یک فناوری جدید از کنار هم گذاشتن پازل های مختلف آن در پژوهش های مختلف هستید.
5. به دنبال راه اندازی کسب وکاری مبتنی بر دانش، هستید که می تواند بخش هایی از آن قبلا توسط دیگران پژوهش شده باشد.
6. می خواهید پایان نامه بنویسید.
7. می خواهید ثبت اختراع خود را تکمیل کنید.
8. بدنبال توسعه یک روش آزمایشگاهی جدید با بهره گیری از پژوهش های قدیمی هستید.
9. بدنبال داده هایی می گردید که سرنخ شما برای حل مسایل منطقه ای یا جهانی هستند.
10. استادِتان از شما خواسته مقاله بنویسید.

و البته هزاران دلیل دیگر …

برای آشنایی با یکسری پایگاه های اطلاعاتی، از بخش نمایه یابش یا جعبه ابزار پژوهشگران، می توانید استفاده کنید: